‘Ik heb ’m uit en kan SEL van harte aanbevelen. Praktisch, helder, goed onderbouwd. Precies wat leerkrachten graag lezen.’ – Anton Horeweg, auteur/gedragsspecialist
Bekijk hieronder de praktische tutorial over SEL die Kees verzorgde in het kader van Collectief in Vakmanschap – Beter thuis in afstandsonderwijs:
Bron: Lerarencollectief
De gratis Vragenkaart SEL op afstand vind je hier >>
Het is belangrijk dat scholen zich – naast het schoolse leren – nadrukkelijker gaan richten op sociaal-emotioneel leren (SEL). Want door SEL leer je omgaan met jezelf en de ander. Leerlingen die hun eigen emoties begrijpen en zich kunnen inleven in de ander, zullen bijvoorbeeld minder snel geneigd zijn anderen te kwetsen of pijn te doen. Wanneer kinderen leren conflicten op te lossen en op hun eigen gedrag te reflecteren, kunnen zij beter relaties onderhouden.
Hierdoor werkt SEL preventief: het helpt mee bij het creëren van een positieve en veilige sfeer op school en kan op die manier bijvoorbeeld pesten voorkomen.
Dit boek dat is bedoeld voor het primair onderwijs, bestaat uit drie delen:
In het eerste deel legt Van Overveld de basis. Hij gaat in op de historie van SEL in het onderwijs en hij onderbouwt met resultaten uit (inter)nationaal onderzoek waarom het belangrijk is om SEL in het curriculum van de school op te nemen.
In het tweede deel komen de vijf competenties (zie bovenstaand schema) uitgebreid aan bod; Van Overveld beschrijft de inhoud van elke competentie en het gedrag dat hierbij past. Daarnaast worden tal van wetenswaardigheden uit onderzoek genoemd en zijn er voorbeeldactiviteiten die typerend zijn voor elke competentie. Met deze informatie kun je de inhoud van je eigen SEL-programma herkennen en begrijpen.
Deel 3 van het boek richt zich op de leraren in de school. Van Overveld geeft handvatten voor het selecteren, implementeren en borgen van een programma voor SEL. Daarnaast gaat hij in op de rol van de leraar. Hoe vaardig is de leraar eigenlijk zelf als het gaat om de sociaal-emotionele levensvaardigheden? Van Overveld heeft als extraatje een minicursus ‘SEL voor schoolteams’ ontwikkeld aan de hand waarvan schoolteams zichzelf kunnen professionaliseren op het boeiende terrein van SEL.
Kees van Overveld schreef eerder Groepsplan Gedrag (2012): het standaardwerk over omgaan met gedrag in het primair onderwijs (inmiddels 8e druk). In dat boek, maar ook in zijn artikelen, workshops en lezingen maakt hij zich sterk voor een preventieve aanpak in het onderwijs in plaats van een curatieve. In zijn nieuwste boek SEL. Sociaal-Emotioneel Leren als basis (januari 2017) zet hij deze lijn helder en consequent voort; voorkom pesten en ander ongewenst gedrag door samen te bouwen aan een positieve en veilige sfeer op school, in elke groep en voor iedereen.
‘Ik dacht dat Kees van Overveld met zijn Groepsplan gedrag voor het basis- en voortgezet onderwijs zijn Magnum Opus had geschreven. Niet dus. Met zijn nieuwste boek stelt hij mij in het ongelijk. SEL, Sociaal-emotioneel leren als basis ademt Kees’ bezorgdheid uit dat het elk kind, elke jongere sociaal en emotioneel voor de wind mag gaan.’ – Lieven Coppens, Boeketje Onderwijs
‘Goede boeken hoeven niet duur te zijn. Als je als school dit niet schoolbreed invoert kun je er als individuele leerkracht ook zeker mee uit de voeten. Praktisch en haalbaar: zoals we het graag zien. Dit boek is duidelijk geschreven door iemand met liefde voor het vak. Zorg dat er minstens 1 exemplaar op je school aanwezig is.’ – Bertus Meijer, OnderwijsEnZo
‘Het boek SEL – Sociaal-emotioneel leren als basis van Kees van Overveld biedt een helder overzicht van wat SEL is, welke competenties erbij horen en hoe je ermee aan de slag kunt in school. Doordat het boek start vanuit de geschiedenis van SEL en de wereldwijde verspreiding laat de auteur zien dat SEL niet ‘zomaar’ iets is. Samen met Hoofdstuk 4 over de onderzoeken naar SEL geeft dat het boek een gedegen basis. SEL – Sociaal-emotioneel leren als basis leest prettig en is verhelderend. Alles wat ik eerder gelezen heb over sociaal emotioneel leren, valt hiermee op zijn plek. Het boek is heel praktisch, je kunt er zo mee aan de slag. SEL verdient een stevige plek in het onderwijs. Voor ieder die dat wil realiseren, is dit boek een mustread.’ – Arja van Kerpel, Wij-leren.nl
‘Het boek is voor een brede doelgroep geschreven. De auteur heeft dat op pagina vijf keurig in een leeswijzer opgenomen. […] Het boek reikt schoolleiders een heldere spiegel aan om SEL met het team te bespreken en er vervolgens actie op te zetten. Het boek is overzichtelijk in opzet en leest prettig. Zeer aanbevolen!’ – Passend Onderwijs Magazine.
‘Ik zou alvast aanraden om het boek volledig door te nemen. Het biedt zowel de individuele leerkracht als het schoolteam aanknopingspunten om de SEL-competenties in het klas- of schoolcurriculum op te nemen. Het is dan ook aanbevolen literatuur in de lerarenopleiding en geschikt voor iedereen die vanuit professioneel oogpunt een bijdrage levert aan de ontwikkeling van kinderen.’ Saskia Verveat, Signaal