Ik neem je mee terug naar de zomer van 1994. Ik ben zeventien jaar oud, mijn verkering is net uit en met mijn ouders ben ik verhuisd naar een klein dorp in de Achterhoek. Mijn school in het dorp waar ik eerder woonde, heb ik achter mij gelaten.
Het is de eerste zaterdag in de zomervakantie, mijn ouders pakken verhuisdozen uit en ik lig op mijn bed in mijn nieuwe slaapkamer. Mijn vrienden van mijn oude school heb ik al een aantal dagen niet gezien. In mijn nieuwe woonplaats ken ik niemand. Doffe pijn kruipt mijn lijf binnen. Ik weet niet waar deze pijn vandaan komt, maar het heeft wel mijn hele lichaam veroverd. Ik trek mijn conclusie: ik ben al mijn vrienden kwijt. Ik voel me eenzaam.
Misschien was mijn gevoel niet terecht, maar als ik aan die zomer in 1994 denk, is die doffe pijn weer in mijn lijf. Op een leeftijd dat je niks liever wilt dan vrienden om je heen, dacht ik dat ik niemand meer had. De kracht van het eenzame gevoel was vernietigend. Toen die avond een vriend belde om te vragen of ik mee ging stappen, voelde ik dan ook een opluchting en blijdschap die ik in mijn leven niet vaak meer heb ervaren.
Op een leeftijd dat je niks liever wilt dan vrienden om je heen, dacht ik dat ik niemand meer had. Dat eenzame gevoel was vernietigend.
Terug naar nu. Het is 2021. De wereld staat op z’n kop. We zitten in een lockdown en veel jongeren, bijvoorbeeld op het mbo en hbo, zijn al lang niet op school geweest. Ze hebben diploma-uitreikingen gemist, introductieweken niet kunnen meemaken en geen nieuwe vrienden ontmoet. Ze hebben geen fysiek contact met studiegenoten en brengen hun dagen vooral door op hun eigen kamer. Dat heeft een vernietigende werking op hen.
I&O research onderzocht het gevoel van eenzaamheid onder jongeren in coronatijd. 69 procent van de ondervraagden gaf aan zich eenzaam te voelen. Jongeren vertellen veel last te hebben van verveling, slaapproblemen en een depressief gevoel. Ze missen school, gezelligheid en sociale contacten. Dit leidt tot stress, machteloosheid en depressie. Een collega van mij die in het mbo werkt sprak voor de kerstvakantie met haar klas. Na het gesprek was ze ontdaan. Een flink aantal studenten zag op tegen een langere lockdown. Ze zouden vooral alleen zijn en waren bang voor het eenzame gevoel dat ze tegemoet gingen.
Zoals Eveline Crone (hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie) in NRC zegt: het onderwijs is, naast een plek om kennis tot je te nemen, de plek waar je vrienden maakt en leert omgaan met vriendschappen. Onder andere het (grotendeels) sluiten van mbo- en hbo-locaties speelt dan ook, naast de gesloten kroegen, een grote rol in de ontwikkeling dat schrikbarend veel jongeren zich eenzaam voelen. Hoe gehecht jongeren ook zijn aan hun smartphone, elkaar in levenden lijve zien, is voor hen onvervangbaar. En blijkbaar geeft school structuur aan deze zo belangrijke fysieke ontmoetingen.
Onder andere het sluiten van mbo’s en hbo’s speelt een grote rol in de ontwikkeling dat schrikbarend veel jongeren zich eenzaam voelen.
Tussen 1994 en nu zijn verschillen. Ik had geen smartphone, mijn eenzaamheid duurde nog geen week en ik kon naar de kroeg. Nu hebben jongeren 24/7 een smartphone binnen bereik, duurt deze crisis al maanden en kunnen ze niet naar de kroeg. Toch is er ook een overeenkomst: de vernietigende werking van eenzaamheid is nog steeds hetzelfde.
Ik heb dan ook een voorstel. De overheid heeft in 2021 210 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor extra begeleiding in het onderwijs tijdens de coronacrisis. Mbo-scholen kunnen bijvoorbeeld geld aanvragen om extra online lessen te geven. Het is zeker goed om te investeren in online lessen en andere ondersteuning, maar wat nog beter is: zodra er weer iets meer mogelijk is binnen de geldende maatregelen ontmoetingen organiseren in kleine groepjes studenten. Dit met maar één doel: het stimuleren van fysiek contact. Alleen zo voorkomen we een vereenzaamde generatie!
Geplaatst op 26 januari 2021
Meer blogs lezen? Klik voor het complete blogoverzicht!
